Polisi Addasiadau Rhesymol ar gyfer Dysgu ac Asesu

1.1

Mae Prifysgol Abertawe wedi ymrwymo i ddarparu amgylchedd dysgu ac addysgu cynhwysol sy'n galluogi pob myfyriwr i gyflawni ei botensial uchaf. Yn hanfodol i amgylchedd ynhwysol mae sicrhau asesu sy'n deg ei ddyluniad mewn cwricwlwm cynhwysol. Bydd cynllunio ymlaen llaw i ymgorffori dulliau asesu amgen, fformatau amgen a threfniadau cynhwysol eraill mewn rhaglenni a addysgir, ac ar gyfer myfyrwyr ôl-raddedig, yn sicrhau bod Prifysgol Abertawe yn cyflawni ei dyletswydd ragddyfalus o dan Ddeddf Cydraddoldeb (2010). Mae'n bwysig nodi bod dyfarniad yr Uchel Lys yn erbyn Prifysgol Bryste yn 2024, a chanllawiau dilynol y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol i'r sector, yn rhoi pwyslais penodol ar ddyletswyddau rhagddyfalus sefydliadau Addysg Uwch.

Mae'r polisi hwn yn nodi disgwyliadau Prifysgol Abertawe o ran addasiadau rhesymol mewn dysgu, addysgu ac asesu ar gyfer myfyrwyr ag anableddau. Mae'n berthnasol i bob myfyriwr a addysgir a myfyrwyr sy'n gwneud ymchwil a'i fwriad yw ei ddefnyddio gan staff academaidd, staff gwasanaethau proffesiynol sy'n ymdrin â myfyrwyr, yn ogystal â myfyrwyr.

Mae gan y Brifysgol hefyd ystod eang o ddarpariaeth ar gyfer myfyrwyr ag anableddau, gan gynnwys gwasanaethau cymorth arbenigol ym Mywyd Myfyrwyr, cymorth academaidd a bugeiliol trwy Diwtoriaid Personol, a chymorth cyffredinol ar gyfer eu hastudiaethau gan staff academaidd sy'n darparu rhaglenni a addysgir mewn Cyfadrannau. Ceir cymorth i fyfyrwyr ôl-raddedig sy'n ymwneud yn benodol â'u hastudiaethau MPhil a PhD trwy oruchwyliaeth a'r Swyddfa ôl-raddedig.

1.2

Cefnogir y polisi gan y gweithdrefnau yn y ddogfen hon a nifer o Godau Ymarfer cysylltiedig.a gweithdrefnau gweithredol sydd naill ai wedi'u hatodi i'r polisi hwn, neu wedi cyfeirio atynt ganddo, gan gynnwys:

• Rheoliadau academaidd Asesiad a Chynnydd Myfyrwyr
• Côd Ymarfer ar gyfer Dysgu, Addysgu ac Asesu
• Polisi Asesu, Marcio ac Adborth
• Deunyddiau hyfforddi ar gael fel cwrs Canvas: Addasiadau Rhesymol i Fyfyrwyr (i hunan-gofrestru:https://canvas.swansea.ac.uk/enroll/3E93C8)
• Arholiadau Llafar: Canllawiau i fyfyrwyr Ymchwil Ôl-raddedig

1.3

Mae'r Brifysgol wedi nodi'n glir ei hymrwymiad i sicrhau bod dysgu ac addysgu yn gwbl gynhwysol a hygyrch i bob myfyriwr yn ei Strategaeth Dysgu ac Addysgu (2019 – 2024). Mae'r polisi hwn yn rhan uniongyrchol o gylch gwaith a rhesymeg Amcan 1 y strategaeth hon: “Bydd myfyrwyr yn elwa o ddysgu personol, hyblyg a chynhwysol gyda chymorth cymunedau dysgu.”

2.1

Mae'r polisi hwn yn nodi sut mae'r Brifysgol yn cyflawni ei rhwymedigaethau o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010. Mae'r polisi hwn yn nodi ymagwedd y Brifysgol at gefnogi myfyrwyr anabl ac yn ffurfioli'r meysydd cyfrifoldeb. Mae Deddf Cydraddoldeb 2010 yn gofyn i staff fod yn rhagddyfalus a chymryd camau cadarnhaol, sy'n cael eu hadnabod fel Addasiad(au) Rhesymol, er mwyn sicrhau bod myfyrwyr anabl yn gallu cyfranogi'n llawn yn eu haddysg.  Addasiadau Rhesymol yw camau gweithredu a gymerir i ddileu rhwystrau a wynebir gan fyfyrwyr ag anabledd fel y gallant gyfranogi mewn addysg ar yr un sail â myfyrwyr nad oes anabledd ganddynt. Mae rhwymedigaethau’r ddyletswydd ragddyfalus a nodwyd yn Ndeddf Cydraddoldeb (2010) wedi'u cryfhau ymhellach gan ddyfarniad Bryste. Sylwer bod y polisi hwn yn cyfeirio at addasiadau rhesymol i asesu a dysgu yn unig.

2.2

Diben y polisi hwn yw sicrhau nad yw myfyrwyr ag anableddau yn cael eu rhoi dan anfantais sylweddol wrth ddarparu cwricwlwm ar gyfer dysgu ac asesu, gan gynnwys darpariaeth ymchwil ôl-raddedig, o'u cymharu â myfyrwyr nad oes ganddynt anabledd. Mae'n ofynnol i'r Brifysgol gymryd camau rhesymol i osgoi'r anfantais, fel cael gwared ar rwystrau i ddysgu ac asesu gwrthrychol. Diffinnir anfantais sylweddol gan Ddeddf Cydraddoldeb (2010) fel un sy'n fwy na "minor” neu “trivial".

Mae'r polisi hwn:

• Yn amlinellu'r gofyniad cyfreithiol ar gyfer addasiadau rhesymol mewn dysgu ac asesu ym Mhrifysgol Abertawe.
• Yn manylu ar y prosesau a'r gweithdrefnau ffurfiol sy'n gysylltiedig â gwneud addasiadau rhesymol ym Mhrifysgol Abertawe.
• Yn egluro rolau a chyfrifoldebau'r rhai hynny sy'n ymwneud â gwneud addasiadau rhesymol ym Mhrifysgol Abertawe.

3.1

Mae'r polisi hwn yn mynd i'r afael â phob agwedd ar gymorth i ymgeiswyr a myfyrwyr ag anableddau ym Mhrifysgol Abertawe. Mae'n berthnasol i bob myfyriwr ar bob lefel astudio (gan gynnwys Ymchwil Ôl-raddedig) ym mhob dull astudio ym Mhrifysgol Abertawe ym mhob lleoliad astudio sy'n arwain at gredydau neu ddyfarniadau Prifysgol, gan gynnwys myfyrwyr sy'n astudio o dan drefniadau partneriaeth.

3.2

Mae cwmpas y polisi hwn hefyd yn ymestyn i'r myfyrwyr hynny sy'n dod yn anabl neu'n dod yn ymwybodol o'u hanabledd yn ystod eu hastudiaethau.Ni chaiff addasiadau rhesymol eu cymhwyso'n ôl-weithredol fel arfer.

3.3

Efallai na fydd myfyriwr sy'n ceisio addasiadau rhesymol yn hysbys i'r Gwasanaethau Lles ac Anabledd nac yn meddu ar ddiagnosis meddygol neu asesiad arbenigol cyn gwneud cais. Dylai'r Brifysgol ystyried effaith anabledd myfyriwr ac ystyried unrhyw gais am addasiadau rhesymol ar ôl i ddatgeliad gael ei wneud naill ai drwy sianeli ffurfiol neu anffurfiol.

3.4

Pan nad oes gan fyfyriwr ddiagnosis o anabledd, ond mae staff yn pryderu bod y myfyriwr yn cael trafferth neu'n methu cyfranogi, dylai staff gymryd camau i benderfynu a allai fod gan fyfyriwr anabledd ac a ddylid ystyried yr angen i roi addasiadau rhesymol ar waith. Gall camau o'r fath gynnwys ystyried yr hyn y mae'r myfyriwr yn ei ddweud am ei anabledd neu ei gyflwr iechyd a sut mae'n cyflwyno wrth siarad â staff a chyfoedion. Gellir ystyried patrymau ymddygiad hefyd, er enghraifft, presenoldeb gwael mewn darlithoedd, cyflwyno gwaith, cyfranogiad cyffredinol yn y rhaglen radd a gweithgareddau eraill. Dylid ystyried yn benodol a yw ffurfiau penodol o asesu neu fathau o weithgaredd yn gysylltiedig â diffyg cyfranogiad neu bryderon a godwyd gan fyfyriwr.

3.5

Nid yw'r polisi hwn yn berthnasol i fyfyrwyr sydd â chyflyrau tymor byr nad ydynt yn gyfystyr ag anabledd nac angen cymorth unigol hirdymor. Mewn amgylchiadau o'r fath, dylai myfyrwyr ddefnyddio Polisi'r Brifysgol ar Amgylchiadau Esgusodol sy'n Effeithio ar Asesu os na allant bodloni dyddiadau cau ar gyfer asesiadau a/neu gysylltu â'r Gwasanaethau Cymorth i Fyfyrwyr perthnasol os oes angen cymorth arnynt. Mewn achosion pan fo'r cyflwr tymor byr yn effeithio ar arholiadau wyneb yn wyneb neu ar-lein, gellir rhoi darpariaethau dros dro ar waith drwy'r broses Amgylchiadau Esgusodol ar gyfer Arholiadau (Amgylchiadau Esgusodol ar gyfer Arholiadau - Prifysgol Abertawe).

4.1

Mae Deddf Cydraddoldeb (2010) yn datgan:

Addasiadau rhesymol: rhaid i ddarparwyr gwasanaethau a phobl sy'n cyflawni swyddogaethau cyhoeddus ragweld anghenion pobl anabl a gwneud addasiadau rhesymol priodol (Deddf Cydraddoldeb 2010 - Nodiadau Esboniadol (legislation.gov.uk) gan gynnwys darpariaethau i leihau effaith rhwystrau a brofir yn gyffredin gan fyfyrwyr anabl). Mae hyn yn cynnwys polisïau ac arferion sefydledig fel clustnodi amser ychwanegol mewn arholiadau ac addasiadau ffisegol fel cynnig llety hygyrch a lleoedd parcio bathodyn glas.

4.2

Myfyriwr anabl - pob myfyriwr sydd ag anabledd fel y'i diffinniwyd gan Ddeddf Cydraddoldeb 2010. Gall hyn gynnwys, ond nid yw'n gyfyngedig i, fyfyrwyr â chyflyrau iechyd meddwl, anawsterau dysgu penodol, cyflyrau iechyd hirdymor, amhariadau ar symudedd, amhariad ar y synhwyrau a myfyrwyr ar y sbectrwm awtistiaeth.

4.3

O dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, mae gan sefydliadau ddyletswydd i ragweld a gwneud addasiadau rhesymol ar gyfer pobl anabl i sicrhau nad ydynt yn cael eu rhoi dan anfantais sylweddol o'u cymharu â phobl nad ydynt yn anabl. Mae gan sefydliadau hefyd ddyletswydd i hyrwyddo cydraddoldeb rhwng pobl anabl a phobl nad ydynt yn anabl a elwir yn ddyletswydd gyffredinol. Mae Deddf Cydraddoldeb 2010 yn rhoi dyletswydd ar bob darparwr addysg uwch i beidio â gwahaniaethu yn erbyn myfyrwyr anabl.

At ddiben y polisi hwn, byddwn yn defnyddio'r diffiniad o anabledd a geir yn y Ddeddf Cydraddoldeb, sef: “A person has a disability if they have a physical or mental impairment, and the impairment has a substantial and long-term adverse effect on his or her ability to carry out normal day-to-day activities’ (adran 6 o'r Ddeddf).”

Mae'r Ddeddf yn gosod cyfrifoldeb ar brifysgolion i wneud 'addasiadau rhesymol' ar gyfer myfyrwyr anabl mewn perthynas â darpariaeth, maen prawf neu ymarfer fel dulliau addysgu ac asesu.

4.4

Mae dulliau cynhwysol yn ddulliau sy'n ystyried anghenion myfyrwyr anabl fel rhan o gorff ehangach y myfyrwyr. Mae dulliau cynhwysol sy'n diwallu anghenion myfyrwyr anabl hefyd yn debygol o ddiwallu anghenion grwpiau myfyrwyr eraill. Er enghraifft, gallai recordio darlithoedd fod â manteision hefyd i fyfyrwyr sydd â chyfrifoldebau.

5.1

Y Brifysgol:

a) Cynnal Gwasanaeth Lles ac Anabledd canolog o fewn Bywyd Myfyrwyr i gefnogi myfyrwyr a chysylltu â Chyfadrannau ar ran myfyrwyr wrth sefydlu addasiadau rhesymol mewn ymateb i geisiadau.

b) Sicrhau bod rhwymedigaeth gyfreithiol y Brifysgol o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 i ragweld a gwneud addasiadau rhesymol yn cael ei chyflawni.

c) Cynnal safonau academaidd, gan gynnwys y rhai hynny a osodwyd gan Gyrff Rheoleiddio Proffesiynol a Statudol fel safonau hyfedredd a/neu gymhwysedd.

d) Cyflwyno hyfforddiant gorfodol priodol i sicrhau bod yr holl staff yn ymwybodol o'u dyletswydd o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010.

e) Rhoi adnoddau i gefnogi staff i deimlo'n barod i gael sgyrsiau tosturiol â myfyrwyr a gallu adnabod anawsterau parhaus a allai ddynodi anabledd ac effaith bosibl ar astudiaethau.

f) Cynnal cyfrinachedd a sicrhau bod gwybodaeth sensitif yn cael ei rhannu mewn modd priodol, a'i chyfyngu i'r bobl hynny y mae angen arnynt ei chyrchu.

g) Darparu cymuned ymarfer ar gyfer staff gwasanaeth proffesiynol ac academaidd i rannu arfer da wrth gefnogi myfyrwyr ag anableddau.

h) Sicrhau bod system briodol ar gael ar gyfer cofnodi, adrodd a monitro anableddau ac addasiadau rhesymol.

i) Gweithio gyda phartneriaethau cydweithredol i sicrhau bod addasiadau rhesymol ar y safon briodol i fyfyrwyr sy'n astudio ar gyfer dyfarniadau Prifysgol Abertawe.

5.2

Cyfadrannau:

Bydd y Dirprwy Is-ganghellor a Deon Gweithredol a Chyfarwyddwr Gweithrediadau Strategol y Gyfadran ym mhob Cyfadran yn sicrhau’r canlynol:

a) Cyflawnir rôl y Cydlynydd Anabledd Academaidd gan aelodau staff priodol.

b) Mae'r staff a ddyrennir i gefnogi myfyrwyr ag anableddau yn gymesur â nifer y myfyrwyr ag anableddau a chymhlethdod anghenion unigol.

c) Mae pwynt cyswllt cyntaf clir ar gyfer cyngor a chymorth yn y Gyfadran i fyfyrwyr ag anabledd ar y lefel y cytunwyd arni (disgyblaeth, adran neu ysgol yn ôl yr angen).

d) Yn absenoldeb y Cydlynydd Anabledd Academaidd, bydd Cyfarwyddwyr Rhaglenni yn ymateb i ymholiadau sy'n ymwneud ag addasiadau academaidd ar gyfer myfyrwyr ag anableddau.

e) Bydd goruchwylwyr Ymchwil Ôl-raddedig a deiliaid rolau Ymchwil Ôl-raddedig mewn Cyfadrannau ac Ysgolion yn gyfrifol am gydlynu ceisiadau am addasiadau rhesymol gan fyfyrwyr Ymchwil Ôl-raddedig.

f) Bydd y Cydlynwyr Anabledd Academaidd a staff perthnasol eraill hefyd yn cymryd rhan ac yn rhan o'r gymuned ymarfer i rannu gwybodaeth ac arfer da a chael eu briffio am fentrau presennol yn genedlaethol ac yn y Brifysgol.

g) Mae cyfathrebiadau â staff yn egluro'r gofyniad i gwblhau hyfforddiant gorfodol a datblygiad proffesiynol parhaus perthnasol arall.

5.3

Cyfrifoldebau Manwl:

Mae Cydlynwyr Anabledd Academaidd yn aelodau academaidd o staff sy'n gyfrifol am sicrhau bod staff academaidd a gweinyddol perthnasol yn ymwybodol o anghenion cymorth y myfyriwr ac am gydlynu cymorth yn y Gyfadran. Maent hefyd yn gyfrifol am gysylltu â'r Gwasanaeth Lles ac Anabledd yn ôl yr angen ynghylch priodoldeb addasiadau rhesymol unigol.

Mae Tîm y Gwasanaethau Addysg yn aelodau staff gwasanaethau proffesiynol sy'n gyfrifol am roi cymorth gweinyddol i'r Cydlynwyr Anabledd Academaidd trwy ddirprwyo tasgau. Mae'r cyfrifoldeb cyffredinol am y swyddogaeth yn parhau gyda'r Cydlynydd Anabledd Academaidd. (Gweler hefyd Canllawiau ar Addasiadau Rhesymol.)

Mae staff academaidd (a ddiffinnir fel Darlithydd, Uwchddarlithydd, Athro Cysylltiol, Athro) yn gyfrifol am bennu a gweithredu addasiadau rhesymol cyffredin yn unol â'r polisi hwn. Mae gan staff academaidd ddyletswydd i hysbysu'r Hwb am unrhyw addasiadau rhesymol fel y gellir cynnig rhagor o gymorth ac arweiniad i'r myfyriwr.

Mae'r holl Staff Addysgu yn gyfrifol am weithredu addasiadau rhesymol perthnasol a nodwyd ar brofforma'r myfyriwr. Mae Cydlynwyr Modiwlau yn gyfrifol am wirio pa fyfyrwyr ar y modiwl y mae arnynt angen addasiadau rhesymol a sicrhau bod staff sy'n addysgu ar y modiwl yn ymwybodol o ofynion y myfyrwyr hyn. (Mae'r wybodaeth hon ar gael drwy adroddiadau ar System Rheoli Anableddau Ar-lein y Gyfadran/Ysgol).

Mae Goruchwylwyr Ymchwil Ôl-raddedig, arweinwyr Ymchwil Ôl-raddedig y Gyfadran a'r Ysgol a staff gwasanaeth proffesiynol y Swyddfa Ymchwil Ôl-raddedig yn gyfrifol am bennu a gweithredu unrhyw addasiadau rhesymol mewn perthynas ag arholiadau llafar Ymchwil Ôl-raddedig.

Mae pob aelod o staff yn gyfrifol am ymgymryd â hyfforddiant i sicrhau ei fod yn ymwybodol o'i ddyletswydd o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 ac yn teimlo ei fod yn gallu cael sgyrsiau tosturiol â myfyrwyr ac adnabod arwyddion anabledd/anawsterau parhaus a allai effeithio ar astudiaethau.

Mae Penaethiaid Unedau Academaidd yn gyfrifol am sicrhau bod Cydlynwyr Anabledd Academaidd ar gael yn yr adran ac am iechyd a diogelwch myfyrwyr anabl. Mae hyn yn cynnwys sicrhau bod Cynllun Personol Dianc mewn Argyfwng yn cael ei ddarparu i unrhyw fyfyriwr anabl y mae arno ei angen. Mae Penaethiaid Unedau Academaidd hefyd yn gyfrifol am sicrhau bod dulliau rhagddyfalus yn cael eu cytuno'n flynyddol a bod dulliau cynhwysol ac addasiadau rhesymol ar waith ar gyfer asesiadau a drefnir mewn rhaglenni a addysgir o fewn eu cylch gwaith, gan gynnwys profion yn y dosbarth.

Mae Cyfarwyddwyr Rhaglenni yn gyfrifol am adolygu cwricwlwm eu rhaglenni a nodi dulliau cynhwysol priodol, gan gynnwys tynnu sylw at unrhyw asesiad o safonau cymhwysedd nad ydyw o bosibl yn destun addasiadau rhesymol oherwydd gofynion y Cyrff Proffesiynol, Statudol a Rheoleiddiol. Yn ogystal, maent yn gyfrifol am sicrhau bod deunyddiau ac arferion dysgu ac addysgu yn eu hadran yn hygyrch ac yn diwallu anghenion myfyrwyr anabl a nodwyd. Yn olaf, maent yn gyfrifol am sicrhau bod eu staff yn ymwybodol o'r polisi hwn.

Mae'r Cyfarwyddwr Ystadau yn gyfrifol am sicrhau bod campws y Brifysgol, gan gynnwys holl adeiladau'r Brifysgol, yn hygyrch yn ffisegol a bod offer hygyrchedd a dodrefn ergonomig yn cael eu rheoli'n effeithiol. Mae hefyd yn gyfrifol am sicrhau bod gwasanaethau’r campws, fel parcio ac arlwyo, yn hygyrch.

Mae'r Uwch dîm Arweinyddiaeth yn gyfrifol am strategaeth y Brifysgol o ran myfyrwyr ag anableddau, gan sicrhau cydymffurfiaeth â Deddf Cydraddoldeb 2010 a rheoleiddio'r adnoddau cysylltiedig i ariannu cymorth i fyfyrwyr anabl.

Mae’r Gwasanaethau Lles ac Anabledd yn gyfrifol am gynnal deunyddiau hyfforddi, rheoli'r broses ddatgelu a chanllawiau perthnasol, a darparu argymhellion ar gyfer Addasiadau Rhesymol ar gyfer dysgu, addysgu ac asesu i'r aelod staff academaidd priodol a/neu’r deiliad rôl priodol.

Mae'r Swyddfa Arholiadau yn gyfrifol am gydlynu a rheoli gofynion arholiadau ar gyfer arholiadau wyneb yn wyneb.

5.4

Cyfrifoldebau'r Myfyriwr:

a) Datgelu anabledd a/neu gyflwr meddygol cyn gynted â phosibl.

b) Cofrestru gyda'r gwasanaeth priodol a sicrhau bod cymorth priodol ar waith cyn gynted â phosibl yn y flwyddyn academaidd.

c) Rhoi manylion cyswllt cyfredol i'r Brifysgol, cadw apwyntiadau, cyrraedd ar amser, a rhoi gwybod i wasanaethau cyn gynted â phosibl os nad oes modd mynd.

d) Rhannu â’r Brifysgol wybodaeth sydd ar gael sy'n ymwneud â'u hanabledd/cyflwr meddygol e.e. tystiolaeth feddygol a/neu asesiad seicolegydd addysgol a/neu asesiad o angen.

e) Yn achos myfyrwyr Ymchwil Ôl-raddedig (PGR), hysbysu'r goruchwyliwr/Swyddfa Ymchwil Ôl-raddedig am ofyniad am addasiadau rhesymol ar gyfer yr arholiad llafar o leiaf fis cyn dyddiad yr arholiad llafar.

f) Rhoi gwybod i'r Brifysgol am unrhyw newidiadau i amgylchiadau a allai effeithio ar lefel y cymorth y mae ei angen.

g) Cael mynediad at y cymorth a argymhellir a manteisio arno.

h) Cymryd cyfrifoldeb am reoli astudiaethau unwaith y bydd cymorth addas wedi'i roi ar waith.

i) Rhoi adborth ar brofiadau i wella gwasanaeth ac arferion. (Rhagor o wybodaeth ar gael yn Siarter Myfyrwyr - Prifysgol Abertawe.)

j) Trin staff gwasanaethau â pharch yn unol â rheoliadau a chodau ymddygiad y Brifysgol.

6.1 Datgelu anabledd

6.1.1

Mae gan y Brifysgol fecanweithiau ar waith lle gall myfyrwyr ddatgelu anabledd ar unrhyw adeg

drwy gydol eu rhaglen astudio. Gall myfyrwyr gael mynediad at gymorth heb dystiolaeth feddygol sy'n sail i anabledd wedi'i ddiagnosio, fodd bynnag anogir tystiolaeth ategol gan y bydd hon yn cynorthwyo'r Brifysgol wrth benderfynu ar y cymorth mwyaf priodol.

Gall myfyrwyr ddatgelu anabledd mewn nifer o wahanol ffyrdd. Gallai hyn gynnwys:

• Dweud wrth y Gwasanaethau Lles ac Anabledd yn uniongyrchol, naill ai fel ymgeisydd neu ar ôl cofrestru.
• Dweud wrth aelod o staff mewn man arall yn y Brifysgol (er enghraifft, Tiwtor Personol y myfyriwr, darlithydd, goruchwyliwr Ymchwil Ôl-raddedig, aelod o’r Swyddfa Ymchwil Ôl-raddedig, neu staff yn yr Hwb).
• Rhannu gwybodaeth drwy brosesau academaidd ac anacademaidd eraill (er enghraifft, drwy ddatgelu anghenion sy'n ymwneud â llety myfyrwyr neu fel rhan o gais am amgylchiadau esgusodol).

6.2

Mae gan y Brifysgol ddyletswydd i roi addasiadau rhesymol ar waith ni waeth sut y datgelir anabledd. Pan fo modd, dylid cyfeirio myfyrwyr at y Gwasanaethau Lles ac Anabledd er mwyn sicrhau y gall y Brifysgol wneud asesiad llawn o'u hanghenion a sicrhau bod addasiadau priodol yn cael eu hargymell. Fodd bynnag, mae dyletswydd y Brifysgol i wneud addasiadau rhesymol yn berthnasol ym mhob achos pan fo gwybodaeth am anabledd myfyriwr ac nad yw'n ddibynnol ar asesiad llawn gan y Gwasanaethau Lles ac Anabledd.

Mewn sefyllfaoedd brys a/neu ddifrifol, gall aelod academaidd o'r staff neu staff Hwb gynnal asesiad (gweler Atodiad B). Pan ddatgelir gwybodaeth i aelod o staff, ystyrir bod yr aelod o staff wedi derbyn y wybodaeth ar ran y Brifysgol ac mae ganddo ddyletswydd gofal i roi gwybod i'r Gwasanaeth Lles ac Anabledd cyn gynted â phosibl bod y myfyriwr wedi rhannu angen cymorth neu anabledd. Bydd Canllawiau’r Brifysgol ar addasiadau rhesymol ar gael i bob aelod o staff sy’n ymdrin â myfyrwyr (Atodiad A). Gall staff gysylltu â'r Gwasanaeth Lles ac Anabledd am ragor o gymorth ac arweiniad.

Dylid ymdrin ag addasiadau ynghylch arholiadau i fyfyrwyr ar raglenni a addysgir yn unol â 7.3.

Dylai'r goruchwyliwr a Swyddfa'r Ymchwil Ôl-raddedig ymdrin ag addasiadau ar gyfer arholiadau llafar Ymchwil Ôl-raddedig.

Pan fo angen addasiadau gwahanol, neu fwy cymhleth, ar fyfyriwr, dylai staff geisio cyngor gan y Gwasanaethau Lles ac

6.3

Bydd gwybodaeth am ddatgelu anabledd yn cael ei chofnodi yn y system briodol (yn cydymffurfio'n llawn â deddfwriaeth diogelu data) a bydd digon o wybodaeth yn cael ei rhannu rhwng timau yn y Brifysgol i alluogi gwneud addasiadau rhesymol.

6.4

Pan fo myfyriwr yn cael trafferth neu'n methu ymgysylltu, gellir ystyried a oes gan fyfyriwr anabledd neu a oes angen addasiadau rhesymol fel rhan o broses gymorth amgen (er enghraifft, o dan y Weithdrefn Cymorth i Astudio - Prifysgol Abertawe).

7.1

Penderfynir ar bob Addasiad Rhesymol fesul achos, yn seiliedig ar wybodaeth/dystiolaeth ac fe'u bernir yn erbyn arferion y Deyrnas Unedig gan ystyried:

• A yw myfyriwr dan anfantais oherwydd dulliau addysgu ac asesu presennol
• Pa mor effeithiol fbdd yr addasiadau arfaethedig wrth oresgyn yr anfantais honno
• A yw'r addasiadau arfaethedig yn ymarferol
• A oes unrhyw resymau addysgeg cyfiawnadwy pam nad yw'r addasiadau'n rhesymol
• Y costau ariannol a chostau eraill sy'n gysylltiedig â gwneud yr addasiad ac argaeledd grantiau, benthyciadau a chymorth arall i fyfyrwyr anabl
• Gofynion iechyd a diogelwch (nid yw'r Ddeddf yn diystyru gofynion iechyd a diogelwch)
• A oes unrhyw addasiadau amgen a fyddai â'r un effaith â'r addasiad y gofynnwyd amdano

7.2

Pan fydd myfyriwr yn datgelu ei anabledd yn uniongyrchol i'r Gwasanaeth Lles ac Anabledd, bydd y ffurflen wedi'i llunio ar ôl ymgynghori a'i rhannu â'r myfyriwr. Pan fo angen cymorth cymhleth, newydd neu anarferol, ymgynghorir â Chyfadran a/neu Ysgol y myfyriwr hefyd. Bydd y ffurflen yn nodi pa gymorth y mae ei angen ar y myfyriwr, gan gynnwys addasiadau i asesu pan fo'n briodol.

7.3

Pan fo angen addasiadau neu asesiad (gan gynnwys arholiadau wyneb yn wyneb), dylai myfyrwyr, pryd bynnag y bo modd, ofyn am y rhain cyn y dyddiad cau a bennwyd er mwyn rhoi digon o amser i roi'r addasiadau ar waith.

Ni ellir gwarantu ceisiadau am addasiadau i asesiadau (gan gynnwys arholiadau wyneb yn wyneb) a wneir ar ôl y dyddiad cau a byddant yn dibynnu ar yr hyn sy'n rhesymol ac yn ymarferol i'w drefnu yn yr amser sydd ar gael.

Yn achos arholiadau wyneb yn wyneb, dylid ystyried asesiadau amgen yn lle amser ychwanegol pan fo (cyfanswm) hyd yr arholiad, yr amser ychwanegol a'r seibiannau gorffwys yn fwy na 4 awr 22 funud. 

7.4

Gall addasiadau rhesymol amrywio yn dibynnu ar ffurf y dysgu, yr addysgu neu'r asesu. Penderfynir ar y rhain yn unigol, ond gall addasiadau nodweddiadol gynnwys:

• Gwneud nodiadau a sleidiau darlith ar gael ymlaen llaw
• Lleoliad hygyrch
• Defnyddio ystafell fach ar gyfer asesiadau
• Amser ychwanegol i orffen asesiadau
• Darllenydd, ysgrifennydd, neu dechnoleg gynorthwyol
• Mynediad at gyfrifiadur personol
• Ystyriaeth ar gyfer sillafu, gramadeg ac atalnodi
• Asesiad amgen
• Dewis amgen i waith grŵp/cyflwyniadau
• Asesiad wedi'i leihau
• Ystyriaethau presenoldeb
• Cymorth gan Ganolfan Drawsgrifio'r Brifysgol
• Darparu adnoddau mewn fformatau amgen, e.e. print bras, ar gefndir lliw neu ar ffurf Braille.
• Papur arholiad mewn fformat amgen, e.e. Braille neu brint bras.

(nid yw’r rhestr hon yn un gynhwysfawr)

Bydd rhestr o addasiadau rhesymol cyffredin ar gael i staff academaidd yn ogystal â'r Gwasanaethau Lles ac Anabledd. (Gweler Atodiad A)

7.5

Unwaith y bydd addasiadau rhesymol wedi'u rhoi ar waith, byddant fel arfer yn berthnasol am hyd y rhaglen.

Gellir adolygu ffurflenni yng ngoleuni gwybodaeth newydd fel:

• Newid diagnosis a/neu symptomau
• Diagnosis ychwanegol
• Fformat gwaith cwrs/asesiad a gweithgareddau efallai nad oeddech chi'n gwybod amdanynt i ddechrau
• Blwyddyn dramor/mewn diwydiant/cyfleoedd lleoliad gwaith

Nid yw’r rhestr hon yn un gynhwysfawr.

Cyfrifoldeb yr Adran/Ysgol a'r Gyfadran yw sicrhau bod addasiadau rhesymol yn cael eu gweithredu yn unol ag amserlen resymol. Bydd angen cydweithio rhwng y Gwasanaeth Lles ac Anabledd, cydlynwyr anabledd, a staff academaidd yn y ddisgyblaeth i bennu union natur ac addasrwydd yr addasiad rhesymol. Os bernir na ellir gweithredu addasiadau rhesymol (er enghraifft pan fyddai'r addasiad rhesymol yn effeithio ar gyflawni unrhyw safon cymhwysedd) rhaid cyflwyno cyfiawnhad amserol a'i gymeradwyo ar lefel y Gyfadran cyn hysbysu'r myfyriwr.

Pan na all Cydlynydd y Modiwl/Cyfarwyddwr y Rhaglen, y myfyriwr a/neu'r Gwasanaethau Lles ac Anabledd gytuno ar gynllun cymorth, dylid cyfeirio'r achos at y Deon Cysylltiol Addysg (neu ei enwebai) a fydd yn ystyried yr holl wybodaeth ac yn gwneud penderfyniad yn yr achos.

Os nad yw myfyriwr yn fodlon bod yr addasiadau a argymhellir yn ddigonol i fynd i'r afael â'i anghenion penodol neu nad yw'r addasiadau'n cael eu gweithredu, dylai gysylltu â'r Gwasanaeth Lles ac Anabledd i ofyn am adolygiad pellach. Gall staff y Gyfadran neu Hwb adolygu addasiadau rhesymol hefyd ond gall hyn fod yn gyfyngedig.

Gall myfyrwyr roi gwybod am unrhyw effeithiau andwyol yn sgîl eu hanabledd ar eu hastudiaethau neu eu hasesiadau pan nad oes unrhyw addasiadau ar waith eto neu pan nad ydynt yn ddigonol, neu am unrhyw reswm arall, gan ddefnyddio Polisi'r Brifysgol ar Amgylchiadau Esgusodol sy'n Effeithio ar Asesu.

O dan Ddeddf Cydraddoldeb (2010), nid oes rhaid i'r Brifysgol wneud addasiadau rhesymol mewn perthynas â safonau cymhwysedd.  Safonau cymhwysedd yw hyfedreddau academaidd, meddygol neu glinigol, neu safonau eraill sy'n ofynnol ar gyfer y rhaglen ac a bennir gan Gyrff Statudol a Rheoleiddiol Proffesiynol allanol.

Gwnaeth Dyfarniad yr Uchel Lys yn achos Bryste wahaniaeth clir rhwng safon cymhwysedd fel y'i gosodir gan Gyrff Statudol a Rheoleiddiol Proffesiynol a'r dull a ddefnyddir i asesu cyflawniad cymhwysedd a bennir gan y sefydliad addysg uwch. Mae canllawiau dilynol y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol (EHRC) yn tynnu sylw at y ffaith “Yn anaml, os o gwbl, y bydd dull asesu penodol yn safon gymhwysedd ynddo’i hun.”

Ni ddylid gwrthod cais myfyriwr am addasiadau rhesymol ar sail safonau cymhwysedd heb ystyried a oes dull asesu arall. Mae canllawiau Advance HE i'w gweld yma.

Y cwestiynau allweddol ar gyfer penderfynu a yw rhan o asesiad yn safon gymhwysedd yw:

a) Pa sgìl, cymhwysedd, lefel o wybodaeth neu allu sy'n cael ei fesur?

b) Pa safonau sy'n cael eu cymhwyso i benderfynu a yw myfyriwr wedi cyrraedd y lefel ofynnol o'r cymhwysedd neu'r gallu hwnnw?

c) Pa rannau o'r asesiad yw'r dull a ddefnyddir i brofi gallu'r myfyriwr i fodloni'r safonau yn (b).

Rhaid cytuno ar wrthod cais am addasiadau rhesymol ar sail safonau cymhwysedd ar lefel y Gyfadran.

Mae disgwyl, pan nad oes dewis arall yn lle'r dull o asesu cyflawniad safonau cymhwysedd, fod yn rhaid cyfleu hyn yn glir i fyfyrwyr mewn deunyddiau cwrs perthnasol.

Gall myfyrwyr sy'n parhau i fod yn anfodlon â'u haddasiadau rhesymol ar ôl cymryd y camau a amlinellir o dan 9 a/neu 10 ddilyn Gweithdrefn Gwyno'r Brifysgol.

Nid rhestr gynhwysfawr nac awtomatig yw hon, ond addasiadau argymelledig wedi'u grwpio yn ôl maes anabledd i'w hystyried gyda myfyriwr yn seiliedig ar ei anghenion unigol. Os oes angen addasiadau ar fyfyriwr sydd y tu hwnt i gwmpas y rhestr hon, dylid ei gyfeirio at y Gwasanaeth Lles ac Anabledd.

Reasonable Adjustments Appendix B Welsh

Mae Deddf Cydraddoldeb (2010) yn datgan:

Addasiadau rhesymol: rhaid i ddarparwyr gwasanaethau a phobl sy'n cyflawni swyddogaethau cyhoeddus ragddyfalu anghenion pobl anabl a gwneud addasiadau rhesymol priodol (Deddf Cydraddoldeb 2010 - Nodiadau Esboniadol (legislation.gov.uk) gan gynnwys darpariaethau i leihau effaith rhwystrau a brofir yn gyffredin gan fyfyrwyr anabl). Mae hyn yn cynnwys polisïau ac arferion sefydledig fel clustnodi amser ychwanegol mewn arholiadau ac addasiadau ffisegol fel cynnig llety hygyrch a lleoedd parcio bathodyn glas.

Oes, mae'r Polisi llawn i'w weld yma - Polisi Addasiadau Rhesymol ar gyfer Dysgu ac Asesu - Prifysgol Abertawe.

Diweddarwyd y Polisi yn 2025 yng ngoleuni canllawiau EHRC yn dilyn Achos Abrahart.

Bu farw Natasha Abrahart, myfyrwraig Ffiseg ym Mhrifysgol Bryste, yn drasig trwy hunanladdiad ym mis Ebrill 2018 ar y diwrnod yr oedd hi i fod i roi cyflwyniad llafar. Roedd ganddi hanes o orbryder cymdeithasol a heriau iechyd meddwl eraill, ac roedd o dan ofal tîm argyfwng. Roedd staff y Brifysgol yn ymwybodol o'i hanawsterau gydag asesiadau llafar ond ni wnaethant addasiadau na thrafod dewisiadau amgen gyda hi.

Dadleuodd y Brifysgol fod asesiadau llafar yn safon cymhwysedd, wedi'u heithrio rhag addasiad o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010. Fodd bynnag, dyfarnodd yr Uchel Lys yn ddiweddarach er y caiff cyrff proffesiynol bennu safonau cymhwysedd, nid yw'r dull asesu fel arfer yn safon cymhwysedd a gellir ei addasu.

Mae'r achos hwn yn tynnu sylw at bwysigrwydd:

• Cydnabod pan fydd myfyrwyr yn wynebu anawsterau, hyd yn oed heb ddiagnosis ffurfiol.
• Gwneud addasiadau rhesymol yn rhagweithiol.
• Deall y gellir addasu dulliau asesu yn aml heb danseilio safonau academaidd.

Mae'r nodyn cyngor llawn i'w weld yma:

Nodyn cyngor i'r sector addysg uwch o achos cyfreithiol Prifysgol Bryste vs Abrahart | EHRC

Yn dilyn achos Natasha Abrahart a chanllawiau diwygiedig EHRC, disgwylir i brifysgolion fod yn fwy rhagweithiol a chynhwysol wrth gefnogi myfyrwyr anabl. Mae'r newidiadau allweddol yn cynnwys:

• Cynllunio rhagweithiol: Rhaid i brifysgolion ragweld yr angen am addasiadau, gan ymgorffori dulliau addysgu ac asesu cynhwysol o'r cychwyn cyntaf.
• Hyfforddiant Staff: Rhaid i'r holl staff - academaidd, gweinyddol, cymorth a llety - gael eu hyfforddi ar eu dyletswyddau cyfreithiol o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, gan gynnwys sut i weithredu mewn sefyllfaoedd o argyfwng cyn asesiadau ffurfiol.
• Nid oes angen diagnosis: Gellir gwneud, a dylid gwneud, addasiadau hyd yn oed heb ddiagnosis ffurfiol neu gofrestriad gyda’r Gwasanaeth Anabledd.
• Asesu Cynhwysol: Rhaid adolygu dulliau asesu i sicrhau eu bod yn deg ac yn addasadwy. Rhaid diffinio safonau cymhwysedd yn glir ac ni chaniateir eu defnyddio i rwystro addasiadau rhesymol.
• Adnabod yn Gynnar: Disgwylir i staff adnabod myfyrwyr a allai fod yn cael trafferth a chynnig cefnogaeth, hyd yn oed os nad yw'r myfyriwr wedi datgelu anabledd.
• Gweithdrefnau Uwchgyfeirio: Rhaid i brosesau clir fod ar waith i uwchgyfeirio achosion lle nad yw addasiadau yn cael eu gwneud ac mae asesiadau ar fin digwydd.
• Canllawiau Hygyrch: Dylai staff gael mynediad at restr o addasiadau rhesymol cyffredin a pholisïau clir sy'n adlewyrchu'r ddyletswydd i weithredu yn seiliedig ar angen.

Gall methu â bodloni'r disgwyliadau hyn gael ei ystyried yn wahaniaethu o dan y Ddeddf Cydraddoldeb.

Gall staff academaidd sy'n ymwneud â chyflawni gweithgareddau addysgu ac asesu roi addasiadau rhesymol ar waith, cyn i fyfyrwyr gofrestru gyda Lles ac Anabledd, drwy ddilyn y camau hyn:

1. Siarad â'r myfyriwr (os oes modd) i ddeall ei anghenion.
2. Ystyried a gweithredu addasiadau rhesymol sy'n helpu i leihau unrhyw anfantais.
3. Gweithredu’n brydlon i roi addasiadau ar waith.
4. Rhoi gwybod am eich camau gweithredu i Hwb gan ddefnyddio'r ffurflen briodol.

O dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, ystyrir bod gan berson anabledd os oes ganddo gyflwr corfforol neu feddyliol sy'n effeithio'n sylweddol ar ei allu i gyflawni gweithgareddau bob dydd, a bod yr effaith hon yn hirdymor.

Gall hyn gynnwys, ymhlith eraill:

• Cyflyrau iechyd meddwl (e.e. gorbryder, iselder)
• Anawsterau dysgu penodol (e.e. dyslecsia)
• Cyflyrau iechyd hirdymor (e.e. diabetes, epilepsi)
• Amhariadau symudedd neu synhwyraidd
• Cyflyrau'r Sbectrwm Awtistiaeth

Nid oes angen diagnosis ffurfiol arnoch i adnabod y gallai fod angen cymorth ar fyfyriwr. Os ydych chi'n sylwi ar arwyddion o anhawster, mae'n bwysig gweithredu ac ystyried addasiadau rhesymol.

Nid yw salwch acíwt neu anafiadau, fel gwella ar ôl llawdriniaeth neu gyfnod byr o straen, fel profedigaeth, yn anableddau. Gall cydweithwyr ystyried pa gymorth sydd ei angen ar fyfyrwyr gydag addasiadau dros dro yn yr achosion hyn. Gellir rhoi addasiadau dros dro ar waith drwy Hwb. Pan fydd angen estyniadau, neu pan fydd gwaith yn cael ei golli, byddai'r achosion hyn bob amser yn cael eu trin o dan broses Amgylchiadau Esgusodol y Brifysgol.

Mae dyletswydd rhagddyfalus yn golygu bod yn rhaid i brifysgolion gynllunio ymlaen llaw i wneud addasiadau rhesymol i fyfyrwyr anabl - cyn gwybod am anghenion myfyriwr penodol.

Mae hyn yn cynnwys:

• Cynllunio addysgu, dysgu ac asesu cynhwysol o'r dechrau.
• Ymgorffori fformatau a dulliau asesu amgen mewn rhaglenni.
• Sicrhau bod staff yn barod i gefnogi myfyrwyr a allai fod angen addasiadau, hyd yn oed os nad ydynt wedi datgelu anabledd.

Gall methu â chynllunio ar gyfer hyn gael ei ystyried yn wahaniaethu os yw myfyriwr dan anfantais o ganlyniad.

Gall myfyrwyr ddatgelu anabledd a gofyn am gymorth mewn sawl ffordd:

• Yn uniongyrchol i Les ac Anabledd, naill ai cyn neu ar ôl cofrestru.
• I unrhyw aelod o staff y brifysgol, megis Tiwtor Personol, darlithydd, goruchwyliwr Ymchwil Ôl-raddedig, neu staff yn Hwb.
• Trwy brosesau eraill, fel ceisiadau am lety neu geisiadau amgylchiadau esgusodol.

Nid oes angen diagnosis ffurfiol na thystiolaeth feddygol ar fyfyrwyr i gael gafael ar gymorth, er bod darparu tystiolaeth yn cael ei annog i helpu i deilwra'r cymorth yn effeithiol.

Mae addasiadau yn cael eu hystyried yn unigol, yn seiliedig ar dystiolaeth ac yn cael eu barnu yn erbyn safonau'r DU. Mae'r ffactorau allweddol yn cynnwys:

• Anfantais: A yw'r myfyriwr dan anfantais gan ddulliau addysgu neu asesu cyfredol?
• Effeithiolrwydd: A fydd yr addasiad yn helpu i leihau'r anfantais honno?
• Ymarferoldeb: A yw’n ymarferol gweithredu’r addasiad?
• Uniondeb academaidd: A oes rhesymau addysgol dilys dros beidio â gwneud yr addasiad?
• Cost: A yw costau'n rhesymol, ac a oes cymorth ariannol ar gael?
• Iechyd a Diogelwch: A yw'r addasiad yn bodloni gofynion diogelwch?
• Dewisiadau amgen: A allai addasiad gwahanol gyflawni'r un canlyniad?

• Rhaid i bob staff addysgu weithredu'r addasiadau a restrir yn proforma’r myfyriwr.
• Rhaid i Gydlynwyr Modiwlau wirio pa fyfyrwyr sydd angen addasiadau a sicrhau bod yr holl staff addysgu ar y modiwl yn cael eu hysbysu. Mae'r wybodaeth hon ar gael drwy'r System Rheoli Anabledd Ar-lein y Gyfadran/Ysgol.
• I fyfyrwyr Ymchwil Ôl-raddedig, cyfrifoldeb y canlynol yw addasiadau i arholiadau viva voce:
• Goruchwylwyr Ymchwil Ôl-raddedig
• Arweinwyr Ymchwil Ôl-raddedig Cyfadrannau ac Ysgolion
• Staff gwasanaethau proffesiynol y Swyddfa Ymchwil Ôl-raddedig

Mae staff academaidd (a ddiffinnir fel Darlithydd, Uwch Ddarlithydd, Athro Cyswllt, Athro) yn gyfrifol am bennu a gweithredu addasiadau rhesymol cyffredin yn unol â'r Polisi ar Addasiad Rhesymol. Mae gan staff academaidd ddyletswydd i hysbysu Hwb am unrhyw addasiadau rhesymol fel y gellir cynnig rhagor o gymorth ac arweiniad i'r myfyriwr.

Mae'r canlynol yn ffactorau i'w hystyried wrth benderfynu a yw addasiad yn un rhesymol:

1. A fydd yr addasiad yn lliniaru'r anfantais a nodwyd? Os mai ychydig iawn o effaith fydd yr addasiad yn ei chael ar yr anfantais a nodwyd, mae'n annhebygol o fod yn rhesymol.

2. A yw'r addasiad yn ymarferol? A fydd yr addasiad yn effeithio'n niweidiol ar eich gallu i ddarparu'r gwasanaethau addysgol i fyfyrwyr eraill? Neu a oes goblygiadau o ran cost, amser, neu adnoddau sy'n afresymol?

3. A oes rhesymau addysgegol y gellir eu cyfiawnhau pam nad yw'r addasiad yn rhesymol?

4. A oes addasiadau amgen a fyddai'n cael yr un effaith â'r addasiad y gofynnwyd amdano neu effaith debyg? Os felly, efallai y bydd yn rhesymol rhoi'r addasiadau amgen hyn ar waith yn hytrach na'r addasiad y gofynnwyd amdano.

Sylwer: Pan nad yw addasiad y gofynnir amdano neu a gynigir yn rhesymol, nid yw'n ofynnol i'r Brifysgol, o dan y Ddeddf Cydraddoldeb, weithredu'r addasiad. Fodd bynnag, bydd achosion o'r fath yn brin a dylid eu huwchgyfeirio i'r Deon Addysg Cyswllt perthnasol i benderfynu arnynt.

Gall addasiadau rhesymol amrywio yn dibynnu ar ffurf y dysgu, yr addysgu neu'r asesu. Mae'r rhain yn cael eu pennu ar sail unigol, ond gall addasiadau nodweddiadol gynnwys:

• Darparu nodiadau a sleidiau darlith ymlaen llaw.
• Darparu adnoddau mewn fformatau amgen, e.e. print bras, ar gefndir lliw neu ar ffurf Braille.
• Papur arholiad mewn fformat amgen, e.e. Braille neu brint bras.
• Lleoliad hygyrch
• Defnyddio ystafell fach ar gyfer asesiadau
• Amser ychwanegol i orffen asesiadau
• Darllenydd, ysgrifennydd, neu dechnoleg gynorthwyol
• Mynediad at gyfrifiadur personol
• Ystyriaeth ar gyfer sillafu, gramadeg ac atalnodi
• Asesiad amgen
• Dewis amgen i waith grŵp/cyflwyniadau
• Llai o asesiadau
• Ystyriaethau presenoldeb
• Cymorth gan Ganolfan Drawsgrifio'r Brifysgol

(Nid yw’r rhestr hon yn un gynhwysfawr.)

Bydd rhestr o addasiadau rhesymol cyffredin ar gael i staff academaidd, ac mae Lles ac Anabledd ar gael yn Atodiad A o'r Polisi Addasiadau Rhesymol ar gyfer Dysgu ac Asesu - Prifysgol Abertawe.

Unwaith y bydd addasiad wedi'i wneud, dylech gofnodi hyn ar yr MSForm (RA Acknowledgement Form).

Bydd y ffurflen yn cael ei defnyddio i gofnodi'r addasiadau gyda Lles ac Anabledd ac eraill sydd angen gwybod bod angen gweithredu'r addasiadau rhesymol.

Anogir staff i wneud penderfyniadau lleol am addasiadau rhesymol lle bo hynny'n bosibl.

Ar gyfer myfyrwyr sydd ag anghenion cymhleth, efallai y bydd angen i Lles ac Anabledd asesu'r sefyllfa a gweithio gyda thimau eraill i roi addasiadau ar waith.

Os yw anghenion myfyriwr yn mynd y tu hwnt i'r addasiadau arferol, dylid ei annog yn gryf i gysylltu â Lles ac Anabledd am gymorth pellach.

O dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, mae gan brifysgolion ddyletswydd gyfreithiol i gymryd camau cadarnhaol i gefnogi myfyrwyr anabl trwy addasiadau rhesymol.

Os yw myfyriwr dan anfantais ac nad yw addasiadau yn cael eu gwneud, mae’n bosibl bod y Brifysgol yn methu â bodloni ei rhwymedigaethau cyfreithiol - hyd yn oed os nad yw'r angen yn amlwg ar unwaith.

Pwynt allweddol: Os nad ydych chi’n siŵr, mae'n well gweithredu neu ofyn am gyngor na bod risg o ddiffyg gweithredu.

Dylent, mae'n bosibl y bydd cymorth ychwanegol ar gael.

Pan fo myfyriwr wedi datgelu ei anabledd i aelod academaidd o staff neu drwy Hwb, hysbysir Lles ac Anabledd er mwyn iddynt gysylltu â'r myfyriwr i gynnig unrhyw gymorth ychwanegol.

Unwaith y bydd addasiadau rhesymol wedi'u rhoi ar waith, byddant fel arfer yn berthnasol am hyd y rhaglen. Fodd bynnag, gellir adolygu addasiadau yng ngoleuni gwybodaeth newydd fel:

• Newid diagnosis a/neu symptomau;
• Diagnosis ychwanegol;
• Fformat gwaith cwrs/asesiad a gweithgareddau efallai nad oeddech chi'n gwybod amdanynt i ddechrau;
• Blwyddyn dramor/mewn diwydiant/lleoliad gwaith.

Nid yw'r rhestr yn gynhwysfawr.

Pan na all Cydlynydd y Modiwl/Cyfarwyddwr y Rhaglen, y myfyriwr a/neu Lles ac Anabledd gytuno ar gynllun cymorth, dylid uwchgyfeirio'r achos i'r Deon Addysg Cyswllt (neu ei enwebai) a fydd yn ystyried y wybodaeth ac yn penderfynu ar yr achos.

• Cysylltwch â'r myfyriwr mewn modd sensitif a gofynnwch a fyddai cael cefnogaeth neu addasiadau yn ddefnyddiol. Gallwch gyfeirio at yr hyn rydych chi sylwi arno yn hytrach na gofyn am gyflwr.
• Os yw'n ansicr neu'n amharod, gallwch barhau i roi addasiadau rhesymol ar waith. Defnyddiwch yr enghreifftiau yn Atodiad A o'r Polisi Addasiadau Rhesymol ar gyfer Dysgu ac Asesu.
• Nid oes angen diagnosis i weithredu. Os yw myfyriwr yn amlwg yn cael trafferth, ymddiriedwch yn eich barn a hysbyswch Lles ac Anabledd gan ddefnyddio'r ffurflen briodol drwy Hwb.
• Defnyddiwch eich hyfforddiant a gofynnwch am gyngor gan Lles ac Anabledd os oes angen.
• Cofiwch, efallai na fydd rhai myfyrwyr yn sylweddoli pa gymorth sydd ar gael nes ei fod yn cael ei esbonio.

Gall Atodiad A o'r Polisi Addasiadau Rhesymol ar gyfer Dysgu ac Asesu - Prifysgol Abertawe roi arweiniad i chi. Yn ogystal, efallai y gallwch gael cymorth pellach gan y Gwasanaethau Lles ac Anabledd.

Gall myfyrwyr roi gwybod am unrhyw effeithiau andwyol y mae eu hanabledd yn ei chael ar eu hastudiaethau neu eu hasesiadau pan nad oes unrhyw addasiadau ar waith eto neu pan nad ydynt yn ddigonol, neu am unrhyw reswm arall, gan ddefnyddio Polisi'r Brifysgol ar Amgylchiadau Esgusodol sy'n Effeithio ar Asesu.

O dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, nid yw'n ofynnol i brifysgolion addasu safonau cymhwysedd dilys—mae'r rhain yn ofynion academaidd, meddygol neu glinigol a osodir gan gyrff proffesiynol allanol (PSRBs).

Fodd bynnag, nid yw'r dull a ddefnyddir i asesu a yw myfyriwr yn bodloni safon cymhwysedd fel arfer yn safon cymhwysedd ei hun. Mae dyfarniad yr Uchel Lys yn achos Bryste a chanllawiau EHRC ill dau yn cadarnhau bod yn rhaid ystyried dulliau asesu ar wahân ac y gellir eu haddasu yn aml.

Pwyntiau Allweddol:

• Rhaid i safonau cymhwysedd gael eu diffinio'n glir, bod yn berthnasol, a chael eu cymhwyso'n gyfartal.
• Dylid adolygu dulliau asesu i sicrhau nad ydynt yn rhoi myfyrwyr anabl o dan anfantais.
• Ni ddylid gwrthod ceisiadau am addasiadau heb archwilio dulliau asesu amgen.

Y cwestiynau allweddol ar gyfer penderfynu a yw rhan o asesiad yn safon cymhwysedd yw:

1. a) Pa sgìl, cymhwysedd, lefel o wybodaeth neu allu sy'n cael ei fesur?
2. b) Pa safonau sy'n cael eu cymhwyso i benderfynu a yw myfyriwr wedi cyrraedd y lefel ofynnol o'r cymhwysedd neu'r gallu hwnnw?
3. c) Pa rannau o'r asesiad yw'r dull a ddefnyddir i brofi gallu'r myfyriwr i fodloni'r safonau yn (b).

Rhaid cytuno ar wrthod cais am addasiadau rhesymol ar sail safonau cymhwysedd ar lefel y Gyfadran.

Pan nad oes dewis arall yn lle'r dull o asesu cyflawniad safonau cymhwysedd, disgwylir bod rhaid cyfleu hyn yn glir i fyfyrwyr mewn deunyddiau cwrs perthnasol.